Το πρώτο Δημοτικό Θέατρο Βόλου υπήρξε έργο των Κωνσταντινουπολιτών αρχιτεκτόνων Κωνσταντίνου και Νικολάου Δημάδη, που θεμελιώθηκε το 1894 επί δημαρχίας Αλέξανδρου Τοπάλη και εγκαινιάστηκε το 1897 επί δημαρχίας Ιωάννου Χατζαργύρη. Αν και υπήρξε έργο γοήτρου της εποχής του τότε Δήμου Παγασών, το θέατρο δεν είχε κάτι ιδιαίτερο όσον αφορά τη μορφή και τον διάκοσμό του, και μόνο η νεοαναγγενησιακή του πρόσοψη, με στοιχεία γερμανικής παράδοσης, του προσέδιδε μνημειακό ύφος. Κτισμένο κοντά στο σημερινό Δημαρχείο Βόλου, σε χώρο απόκεντρο, ήταν το μικρότερο και απλούστερο θέατρο της χώρας, με αίθουσα γαλλικής τεχνοτροπίας, συνδυασμού θεωρείων και αμφιθεατρικού εξώστη, και χωρητικότητα 400-500 θεατών. Αμέσως μετά τα εγκαίνιά του, ο Βόλος μετήλθε σε τουρκική κατοχή, με αποτέλεσμα το θέατρο να χρησιμοποιηθεί ως στρατιωτική αποθήκη και να υποστεί μεγάλες καταστροφές. Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 1880 λειτουργούσε στην παραλία του Βόλου θερινό θέατρο και τα «ωδικά καφενεία», ενώ στις αρχές του 1890 η πόλη φιλοξενούσε δύο υπαίθρια θέατρα, τα Ορφεύς και Ολυμπία. Το 1926, η σκηνή του θεάτρου ανυψώθηκε, αλλά συνέχισε λόγω του περιορισμένου βάθους της να μην μπορεί να ανεβάζει ικανοποιητικά όπερες και οπερέτες. Το 1940, με την αποχώρηση των Ρωσοπόντιων προσφύγων που φιλοξενήθηκαν στο θέατρο, υλοποιήθηκε, εν μέρει η μελέτη του δημομηχανικού Παγασών του 1937 περί ριζικού εκσυγχρονισμού του. Ωστόσο, η περίοδος 1940 – 1953 υπήρξε άδοξη και μοιραία για το θέατρο, που χρησιμοποιήθηκε με λάθος τρόπους, με τον καταστροφικό σεισμό του 1953 να του δίνει το τελειωτικό χτύπημα. Παρά τη φτώχεια του, το πρώτο Δημοτικό Θέατρο υπήρξε ένα κύτταρο πολιτισμού για περισσότερα από τριάντα χρόνια, που φιλοξένησε παραστάσεις εκατοντάδων θιάσων που εξοικείωσαν τους κατοίκους με το δράμα, το μελόδραμα, την κωμωδία, την οπερέτα, αναδεικνύοντας τον Βόλο σε καλλιτεχνική πρωτεύουσα της Θεσσαλίας, και σε ένα από τα πιο σημαντικά πολιτιστικά κέντρα της μεσοπολεμικής Ελλάδας.

Το 1988 εγκαινιάστηκε στην πλατεία Ρήγα Φεραίου το κτίριο του νέου Δημοτικού Θεάτρου Βόλου με δύο σκηνές, χιλίων και χιλίων οχτακοσίων θέσεων, έργο του αρχιτέκτονα Πάνου Τσολάκη, ως άξονας ενός ολοκληρωμένου πολιτιστικού κέντρου που περιβάλλεται από την πλατεία, το Ωδείο, το Κέντρο Εικαστικών Τεχνών, το Δημαρχείο. Η νέα εποχή του Θεάτρου πλαισιώθηκε επιπλέον από τη δημιουργία της Δημοτικής Συμφωνικής Ορχήστρας Βόλου το 1992, και από την ίδρυση του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βόλου το 1994.

Το καλοκαίρι του 2023, επί δημαρχίας Αχιλλέα Μπέου, πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια του ανακαινισμένου Δημοτικού Θεάτρου Βόλου που έλαβε το όνομα του διεθνώς καταξιωμένου Βολιώτη συνθέτη Βαγγέλη Παπαθανασίου.